خارش پوست، حسی آزاردهنده است که شما را وادار به خاراندن پوست میکند. گاهی نیز موجب حسی شبیه به درد میشود. خارش اغلب موضعی بوده و شما در یک ناحیه از بدن احساس خارش میکنید. اما گاهی نیز در تمام بدن احساس میشود. همچنین گاهی همراه با خارش راشهای پوستی یا کهیر نیز دیده میشود. خارش ممکن است به حدی شدید باشد که خواب شب را مختل کند. علل خارش ممکن است مهم نبوده اما گاهی نیز به دنبال بیماریهای جدی ایجاد میشود.
علائم خارش پوست چیست؟
شما ممکن است خارش را در ناحیه خاصی از بدن مانند دستها، پاها یا کل بدن احساس کنید. گاهی اوقات خارش به صورت طولانیمدت با فرد همراه است و یا به مرور تشدید میشود. همانطور که شما پوست را میخارانید یا مالش میدهید، خارش ممکن است بدتر شود و توقف خارش ممکن است سخت باشد. همچنین ممکن است خارش بدون هیچگونه تغییری در پوست همراه باشد یا همراه با هر کدام از علائم خارش بدن زیر دیده شود:
سرخی
برجستگی پوست، لکههای پوستی یا ابله
خشکی و ترکخوردگی پوست
پوست سخت و چرب.
۱. خشکی پوست
خشکی پوست یکی از عللی است که میتواند موجب خارش پوست شود. این مشکل در فصل زمستان و در مناطقی با آبوهوای خشک شایعتر است. همچنین خشکی پوست با افزایش سن شایعتر است. برای کاهش خشکی و خارشی که به دنبال آن ایجاد میشود، انجام کارهای زیر کمککننده است:
استفاده از مرطوبکننده بعد از حمام
مصرف زیاد مایعات برای جلوگیری از کم آبی بدن
سریع حمام کردن و استفاده نکردن از آب خیلی گرم
استفاده از دستگاه بخور
استفاده از صابونهای ملایم
خشکی پوست یکی از عللی است که میتواند موجب خارش پوست شود.
۲. دانه های پوستی
دانه های پوستی انواع مختلفی دارند و برخی از آنها میتوانند باعث خارش پوست شوند. اگر خارش پوست شما همراه با خط های پوستی است، احتمالا به دنبال مشکلات پوستی بوده که دلایل آن میتواند هر کدام از موارد زیر باشد:
۱-عفونتهای قارچی و باکتریایی:
۲-به دنبال گزش پشه و عنکبوت ممکن است دچار خارش پوست شوید. . شپش باعث ایجاد حس خزیدن در سر و موی بدن همراه با حس خارش شدید میشود.
۳-اگزیما و درماتیت اتوپیک: هر نوع ضایعه پوستی که موجب واکنش و التهاب پوستی شود.
۴- زمانی که التهاب پوستی پس از تماس با یک ماده یا جسم خارجی رخ دهد.
۵-استرس، گرما، ورزش یا قرار گرفتن در معرض آفتاب نیز میتوانند موجب بیرون ریختن کهیر شوند.
۶-پسوریاسیس: نوعی بیماری پوستی مزمن و خودایمنی است و موجب تولید بیش از حد سلولهای پوستی میشود و موجب خارش پوست و ایجاد لکههای ملتهب بر روی سطح پوست میشود.
۷-بارداری: بیش تر از ۱۰ در صد خانمها در دوران بارداری خود از خارش شکایت میکنند که دلیل آن از خارشهای بیضرر تا مشکلات جدی متغیر است.
برای بررسی علائم و تشخیص و درمان دلیل خارش پوست باید به متخصص پوست و مو و زیبایی مراجعه کنید.
دانههای پوستی میتوانند دلیل خارش پوستی باشند.
بسیاری از دانههای پوستی و دیگر بیماریهای پوستی میتوانند باعث خارش شوند، برای تشخیص دقیق علت ایجاد این عارضه باید به متخصص پوست مراجعه کنید.
۳. مصرف برخی داروها
برخی از داروها ممکن است حتی بدون ایجاد و تحریک موجب خارش شوند. اگر خارش خیلی آزاردهنده است بهتر است با داکتر خود در مورد مصرف دوا مشورت کنید. هر کدام از داروهای زیر میتوانند موجب خارش شوند:
برخی داروهای فشار خون بالا مانند مهارکنندههای ACE
آلوپورینول که برای درمان نقرس بکار میرود.
آمیودارون که برای درمان آریتمیهای قلبی استفاده میشود.
ادرار آورها
استروژن
هیدروکسی اتیل سلولز که در طول جراحی استفاده میشود.
اپیوئیدها
سیمواستاتین برای درمان چربی خون استفاده میشود.
۴. ابتلا به برخی بیماری های سیستم عصبی
خارش پوست میتواند یکی از علائم یا عوارض بیماریهای سیستم عصبی باشد، بیماریهایی مانند:
زونا (شینگلز)
مولتیپل اسکلروزیس(ام اس)
سکته
تومورهای مغزی
آسیب به عصبها
درمان خارش پوست
هدف از درمان خارش یافتن علت و از بین بردن علائم آن است. اگر درمانهای خانگی نتواند به خارش شما کمک کند داکتر ممکن است تجویز دارو یا درمانهای دیگری را برای شما توصیه کند. درمان خارش پوست عمدتا شامل موارد زیر است:
پماد یا کریمهای کورتیکواستروئید: اگر پوست شما دچار خارش و سرخی است پماد یا کریم تجویز شده توسط داکتر را در قسمتهای درگیر پوست بمالید. سپس پوست را با پنبه مرطوب بپوشانید. زیرا رطوبت موجب جذب دارو و همچنین اثرات خنککنندگی بر روی پوست میشود.
کریم ها و پمادهای دیگر: داروهای دیگری که میتوان برای درمان خارش استفاده کرد، مهارکنندههای کلسینیرین مانند تاکرولیموس (Protobic) و پیم اکروبیموس (Elidle) است. همچنین مصرف بیحسیهای موضعی مانند کپسایسین و دوکسپین نیز میتواند کمککننده باشد.
داروهای خوراکی: داروهای ضدافسردگی از نوع مهارکنندههای انتخابی بازجذب سروتونین(SSRI) مانند فلوکستین(Prozac) و سرترالین(zoloft) میتواند برای انواعی از خارشهای مزمن کمککننده باشد.
نوردرمانی (فتوتراپی): فتوتراپی شامل قرار دادن پوست شما در یک نوع خاص نور است.
۱. پماد ضد خارش پوست
گاهی میتوان با یک مرطوبکننده ساده خارش را تا حدودی کاهش داد. اگر این نوع کریم کارساز نبود، میتوانید از موارد زیر استفاده کنید.
کریم هیدروکورتیزون: کریم استروئیدی که التهاب و خارش را کاهش میدهد. برای درمان خارش گزینه خوبی است.
لوسیون کالامین: ترکیبی از اکسید روی و اکسید آهن در آن وجود دارد که باعث تسکین خارش میشود. همچنین برای خشککردن بخار های تاولی مناسب است.
پراموکسین: بیحسکننده ملایم است که خارش را تسکین میدهد. برای درمان نیش حشرات یا آلرژیهای مختلف مناسب است.
۲. قرص ضد خارش پوست
معمولا برای درمان خارش از پمادهای موضعی استفاده میشود. اما برای درمان برخی از خارشهای مزمن ممکن است داکتر تابلیت تجویز کند. بهعنوانمثال قرصهای ضدافسردگی مانند فلوکستین و سرترالین در کاهش خارش میتوانند موثر باشند. معمولا ۸ تا ۱۲ هفته پس از شروع درمان نتایج مشخص میشود.
اما به هر دلیل که باشد معاینه داکتر حتمی است