بختک به حالتى ميگويند كه فرد درحالي كه درخواب عميق است، ناگهان بيدارشده و احساس ميكند چيزى روی قفسه سينهاش سنگينى ميكند (معمولا حس ميكند موجودى روى سينهاش نشسته است) و به هيچ وجه نميتواند بدنش را تكان بدهد تا آن موجود را كنار بزند! فرد ابراز ميكند كه كاملا به محيط اطرافم آگاه بودم اما اصلا نميتوانستم تكان بخورم! گاهى فرد صداهايى را نيز ميشنود و حتى چيزهاى عجيبي ميبيند! در مواردى فرد حس ميكند كه موجود ديگرى هم در اتاق حضور دارد؛ يا حتى احساس ميكند كه درحال خارج شدن از جسم خود است!! اينها موارديست كه افراد براى توصيف بختك به كار ميبرند...!
اما حقيقت ماجرا چيست؟
در طب به اين حالت فلج خواب (Sleep Paralysis) ميگويند!
اين يک اختلال شايع خواب است كه 25% انسانها در زندگى آن را تجربه كردهاند!
درحالت عادى وقتى بدن شما وارد فاز عميق خواب ميشود (فاز REM) شروع به ديدن رويا ميكند! به طور طبيعى در اين فاز، فرماندهى مغز از روى بدن برداشته ميشود و پيغامى از مغز به عضلات نميرسد! دليل آن هم مشخص است! شما وقتى خواب دويدن ميبينيد، نبايد پيغام از مغز به عضلات برسد وگرنه حين خواب از جايتان بلند ميشويد و در اتاق تان شروع به دويدن ميكنید ، وقتى هم كه رويا به پايان ميرسد و فرد از فاز عميق خواب خارج ميشود، بلافاصله مغز كنترول بدن را مجدد دردست ميگيرد!
اما در افرادى كه فلج خواب دارند، اين نظم بهم ميريزد و وقتى كه از خواب عميق خارج و درحال بيدار شدن هستند، هنوز كنترول مغز به روى عضلات برنگشته است! لذا فرد بيدار است و تمام حواسش كارميكند اما نميتواند تكان بخورد! و اين حالت چند ثانيه يا حتى دقيقه طول ميكشد كه به آن فلج خواب ميگويند.
علت فلج خواب (بختک) چيست؟
خستگى روزانه، اضطراب زياد در زندگى، استفاده از داروهاى خواب آور، برخى آنتى هيستامينها، خوردن غذاى زياد قبل از خواب، كم خوابي، ترس، نوشيدن زيادِ كافئين
درمان اين مشكل چيست؟
اولا بدانيد بختک هيچ خطرى ندارد! نه خطر جسمى و نه روحى!
در لحظهاى كه دچار فلج خواب (بختک) شدهايد، سعى كنيد روى يك نقطه از بدنتان (مثلا انگشت شصت دست راست) متمركز شويد و فقط آن نقطه را تكان دهيد! بلافاصله مشكل برطرف خواهد شد.
براى تكرار نشدن اين مشكل سعى كنيد: ورزشهاى منظم در روز انجام دهيد، استرس واضطرابتان را كاهش دهيد! قبل خواب زياد چاى ننوشيد، كمتر غذا بخوريد، طاقباز یا تخته به پشت نخوابيد