خواص درمانی سیاه دانه:
دری: سیاه دانه؛
پشتو: تور دانه، کلونجی.
اوزبیکی:
ایرانی: سیاه دانه
نام علمی؛ Nigella sativa

نام های دیگر سیاه دانه:
سیاه تخمه، سرنیچ سیاه، سنوخ سیاه، کمون اسود، شونیز، شونوز و کمون هندی.

ترکیبات کیمیاوی:
سیاه دانه سرشار از ترکیباتی مانند جست، کلسیم، فاسفور، پتاسیم، سلنیوم و همچنین ویتامین های B1، B2، B3 ،B9 و C و E می باشد. تمام این ترکیبات مفید و قوی باعث شده اند تا سیاه دانه ضدویروس، هضم کننده، تقویت کننده ی سیستم دفاعی بدن،ضدالتهاب و ضد سمارق ها باشد. حدود بیش از دو هزار سال است که از سیاه دانه به صورت روغن یا همان دانه های ریزه استفاده می‌شود. سیاه دانه خواص ضد میکروبی داشته علاوه بر این سیاه دانه باعث تنظیم فشار خون شده و باعث ترشح صفرا می‌شود. این دانه های ریزه برای درمان و بهبود ناخوشی مربوط به دستگاه تنفسی، پوست، معده و روده ها و همچنین برای بهبود عملکرد کلیه ها و کبد و تقویت بدن موثر هستند. علاوه بر این سیاهدانه خاصیت ضدسرطانی دارد و باعث افزایش هورمون های جنسی و افزایش باروری می‌شود. سیاه دانه باعث تسریع دفع ادرار شده و برای تقویت حافظه نیز مفید است.
خواص سیاه دانه
سیاه دانه دارای خواص درمانی بسیاری است. در احادیث و روایات اسلامی نیز آمده است که :
" سیاه دانه دوای هر بیماری و دردی است ، به جز مرگ."
برخی خواص آن عبارتند از :
- سیاه دانه طبیعت گرمی دارد.
- به دلیل داشتن ماده ای موسوم به تیموکیتون، دارای اثرات ضد تشنجی است. بررسی ها نشان می دهد سیاه دانه می تواند موجب تاخیر در زمان شروع تشنج و کاهش مدت آن شود.
- در کاهش نفخ شکم و دفع گازهای معده موثر است.
- زیاد کننده شیر مادران است.
- قاعده آور است، یعنی عادت ماهانه را باز می کند.
- ضد کرم است. مصرف سیاه دانه با سرکه باعث دفع کرم دستگاه گوارشی می شود.
- استفاده از مخلوط سیاه دانه آسیاب شده با عسل برای تسکین درد رحم و پس درد زایمان مفید است.
- غرغره کردن جوشانده ی سیاه دانه در سرکه باعث تسکین درد دندان و محکم شدن دندان می شود.
درمان بیماری ها با سیاه دانه
* سرگنسی و درد گوش :
یک قاشق مرباخوری عسل را با چند قطره روغن سیاه دانه مخلوط کرده و هر صبح قبل از ناشتا، میل کنید. این کار را حداقل تا 11 روز ادامه دهید.
* روماتیسم :
یک کاسه خورد روغن سیاه دانه را گرم کنید. سپس قبل از خواب آن را در محل درد بمالید و خوب مساژ دهید. بعد محل مورد نظر را با یک تکه پارچه پشمی بپیچانید و استراحت کنید.
* اسهال :
یک قاشق غذاخوری سیاه دانه ی آسیاب شده را با نصف گیلاس عصاره ی تره تیزک مخلوط کرده و پس از صرف غذا در سه وعده میل نمایید.
* ناراحتی های کبدی(جگر) :
مقداری از پودر سیاه دانه را با گیاه صبر زرد (aloe vera) و عسل مخلوط کرده و هر صبح ناشتا، به مدت هفت روز یک قاشق مرباخوری از آن را میل کنید.
همچنین می توانید روغن سیاه دانه را که در حال جوش است، با غنچه ی برگ های بید (برگ های کوچک ) مخلوط کرده و پیش از خواب یک قاشق مرباخوری از آن را به مدت یک هفته میل کنید.
* سردردی و میگرین :
نصف قاشق سیاه دانه آسیاب شده را با نصف قاشق جوانی (دانه هایی شبیه بادایان ) و سه تکه میخک کوبیده شده، مخلوط کنید و با یک گیلاس شیر بجوشانید (بهتر است کمی عسل خالص نیز اضافه کنید). یک کاسه از این معجون دارویی را می توانید در هنگام شروع سردردی و میگرین بنوشید.
در ضمن با روغن سیاه دانه، شقیقه خود را چرب کنید.
* درد و ناراحتی های کلیوی(گرده) :
یک گیلاس سیاه دانه را در یک لیتر آب بجوشانید و با عسل شیرین کنید و به مدت یک هفته، صبح ناشتا آن را میل نمایید.
همچنین می توانید یک قاشق غذاخوری سیاه دانه آسیاب شده را با نصف گیلاس روغن زیتون مخلوط کرده و به صورت ضماد (یعنی مانند مرهم روی یک تکه پارچه پاک) در آن قسمت از کلیه که احساس درد می کنید بگذارید. این عمل را روزانه یک بار و به مدت پنج روزادامه دهید.
هر روز مقداری گشنیز را در یک گیلاس آب بجوشانید و هفت قطره روغن سیاه دانه را به آن افزوده صبح و شب یک گیلاس میل کنید. این کار را به مدت پنج روز ادامه دهید.
* بی اختیاری ادرار:
پوست تخم مرغ را پس از شستن کامل ، با حرارت مقداری تفت دهید و با مقداری سیاه دانه مخلوط کرده و بکوبید تا کاملا نرم شود. یک قاشق چایخوری از این مخلوط را در یک گیلاس شیر ریخته و آن را خوب مخلوط کنید صبح و شب، به مدت یک هفته میل کنید.
* پیچش و درد های روده: 
به مقدار مساوی زیره و نعنا و جوانی را بجوشانید و هفت قطره روغن سیاه دانه به آن اضافه کنید. سپس با عسل خالص آن را شیرین کرده و در موقع پیچش و دل دردی آن را بنوشید.
* تب :
اگر مقداری سیاه دانه را بکوبید و با کمی سکنجبین میل نمایید، تب را برطرف می کند.