خواص درمانی و فواید سمنک:
پښتو: سمنک ( سمنو زرنه)
دری: سَمَنَک
ازبیکی "ازبیکستان"sumalak
تاجیکی: sumalak
ایرانی: سمنو
آذری: Sumalyak
قرغزی: Sümölök
سمنک را از عصاره جوانه گندم تازه و آرد گندم تهیه مى کنند.
جوانه گندم از گذشته تا به امروز به عنوان یکی از بهترین مکملهای غذایی بوده اما افسوس که خانوادهها به میزان کافی از آن استفاده نمیکنند. درحالی که جوانه گندم سرشار از ویتامینها و املاح معدنی ضروری برای بدن است.
در کشور عزیز ما افغانستان سالانه یکبار منحیث میله های نوروزی از آن بشکل سمنک تهیه میکنند.
میله سمنک در کشور های دیگر آسیایی مانند: آذربایجان، اوزبیکستان، تاجیکستان، ایران و قرغزستان نیز مروج است.
سمنک داراى ویتامین هاى K-E-A و گروپ ویتامین هاى B12,B8, B5, B3, B1 و B17 یا Leatril بوده وهمچنان مواد مهم دیگر مانند: فسفر، کرومیوم، جست، سلنیوم، آهن، فولیک اسید و مس است. و به دلیل دارا بودن کلسیم و پتاسیم مصرف متعادل آن به افراد سالمند و کسانی که دچار پوکی استخوان هستند، توصیه میشود. فسفر آن قابل توجه بوده و برای رشد مغزکودکان وزنان شیرده مفیداست.
آهن، اسیدفولیک و ویتامینهای گروپ B آن عاملی برای خونسازی و تنظیم هورمونها بوده و میتواند در رفع خستگی و آرامش اعصاب تأثیر گذار باشد.
در هنگام جوانه زدن، ویتامینها و املاح معدنی گندم چند برابر شده و در مقابل از کالری و کربوهیدرات آن کاسته میشود. پروتئینهای آن قابلیت هضم و جذب بهتری داشته و بر میزان ویتامین C آن افزوده میشود. در این مرحله اگر طعم گندم جوانه زده را بچشید متوجه شیرینی آن خواهید شد.
در واقع گندم تا زمانی که جوانه نزده است، مواد قندیاش به صورت نشایسته ذخیره میشود و طعم شیرین ندارد، اما در موقع جوانه زنی، نشایسته آن تجزیه و تبدیل به واحدهای کوچکتری چون مالتوز شده و شیرینی سمنک پدیدار میشود
سمنک مغذى و انرژى زا است و بویژه براى ورزشکاران پرورش اندام بسیار مفید است.
سمنک دواى طول عمر و آرامش اعصاب است. سمنک شیرافزا است از این رو هم براى مادران شیرده و هم به علت مقوى بودن براى زنان باردار بسیار مفید است. از دیگر موارد مفید درمانى سمنک مى توان به اثرات شفابخش آن در درمان سوءهاضمه، نازایى، سختى زایمان، سنگ کیسه صفرا و اختلال صفرا، پای دردی، کندى ضربان قلب، ریزش مو، لاغرى، قبضیت، واریس(پیچ خوردگی ورید ها)، قندخون و دیابت، رشد قد، بى خوابى عصبى، احتلام، تصلب شرائین، کلسترول، ضعف حافظه، بیماران دوره نقاهت، وحشت زدگى، پرکارى تیروئید، یا جاغور، اسکیزوفرنیا، سایکوز، فسفات در ادرار، خون ادرارى، ترمیم زخم ها، فلج مغزى، مقاومت در برابر عفونت، بهبودى زخم هاى قرنیه، بیمارى رینود، اکرودینى، کولى باسیلوز، برى برى، شارکو، هوابلعى، مخملک، کوریزاى مزمن، پیستوریازیس، ورم دستگاه تناسلى، تب برفکى، ورم میزراه <مجرای ادرار >، کم خونى هیپوکروم، آرتروز، ورم زبان همراه بار، آرتریت پا و شبیکه، پارکینسون، عوراض یائسگى، پورپورا، اسپرو، اسکروفولوس، هپاتیت، یرقان(زردی)، یرقان اطفال نوزاد، کمک به ترمیم شکستگى استخوان و عقیم بودن مفید و مؤثر است.
خواص درمانی و روش مصرف
جوانه گندم طبیعت گرم و خشک دارد.
پیشگیری از سرطان روده : جوانه گندم منبع غنی اکسیجن مایع و حاوی قویترین ماده ضد سرطان طبیعی به نام Leatril یا vit-B17 میباشد،گندم جوانه زده به مقدار زیادی دارای فیبر و آب است که باعث دفع کامل مدفوع شده، همچنین مانع از سرطان روده می شوند. مصرف آن یکی از بهترین روش ها برای حفظ سلامت بدن است.
رفع خستگی :
ویتامین B1 موجود در جوانه گندم رفع خستگی مفرط، ضعف و بی حالی را کاهش میدهد
تقویت قوای جنسی :
ویتامین E موجود در جوانه گندم تقویت کننده قوای جنسی و به عنوان معجزه گر و اکسیر جوانی معرفی می شود.
تقویت عمومی :
در سنین بالا که بدن نیاز کمتری به انرژی داشته و نیاز بیشتری به پروتئین ها و ویتامین های گروپ ب دارد می توان از جوانه گندم در سلاد ، غذاهای روزمره ، و حتی نوشیدنی ها استفاده کرد .
تقویت مو :
چون جوانه گندم حاوی ویتامین B8 یعنی بیوتین است در ریزش مو و حتی در ترمیم موهای آسیب دیده نقش موثری داشته و برای همین منظور توصیه می شود که هر روز ۲ قاشق غذاخوری گندم جوانه زده تازه را خوب جویده و بخورید و همچنین به صورت روزانه همراه با غذا ها و نوشیدنی ها میل گردد
تقویت بینایی و پوست :
از آنجایی که جذب ویتامین A در روده انجام می پذیرد جوانه گندم به دلیلی هضم غذا را در معده و روده آسان می سازد باعث جذب بهتر ویتامین A در روده شده و همچنین خود دارای مقدار قابل توجهی ویتامین A نیز هست و به سیستم بینایی و پوست کمک فراوانی می کند
بی خوابی ،و تقویت حافظه :
مصرف روزانه و مرتب جوانه گندم به رفع کم خوابی و نیز بنا به موجودیت مگنیزیم و فسفر به تقویت حافظه کمک میکند جوانه گندم تازه را هر روز صبح ناشتا به صورت ۱ قاشق غذاخوری خوب جویده و بخورید.
لاغر شدن ، چاق شدن :
اگر می خواهید لاغر شوید، پودر جوانه گندم را همراه با ماست یا سلاد کاهو ۱۰ دقیقه قبل از صرف غذا و اگر می خواهید چاق شوید، آن را ۱۰ دقیقه بعد از غذا میل کنید.
طرز تهیه جوانه گندم:
مقدار ۲۰۰ گرام گندم را بعد از پاک کردن در آب تر کرده به مدت ۳ روز، و هر روز آب آن را تبدیل کنید تا نوک گندم نیش بزند سپس داخل یک تکه نخی ریخته داخل یک ظرف مانند چلوصاف بگذارید و هر روز روی آن آب بریزید تا نمدار بماند و قتی گندم ریشه کشید سپس آنرا روی یک پطنوس هموار کرده پارچه نخی نمدار روی آن قرار داده در گوشه از آشپزخانه بگذارید و به پارچه هر روزه آب بپاشید تا زمانی که تمام گندم ها به اندازه ۲ الی ۵ سانتیمتر بکشند. تقریبا مدت دو هفته.
ماسک جوانه گندم :
گندم جوانه زده را بعد از خشک کردن پودر کرده با ماست تازه خمیر کرده و روی جلد صورت بگذارید و پس از گذشت ۵ الی ۱۰ دقیقه پوست را کاملا شستشو کنید
نکته مهم : کسانی که از سوء تغذیه رنج میبرند یا منع استفاده از سبزیها را دارند، میتوانند با تهیه جوانه گندم و مصرف مداوم آن، از کمبود ویتامینها و املاح معدنی طبیعی بدن جلوگیری کنند