با خواص درمانی زنجفیل آشنا شویم.

نام های زنجفیل؛
دری: زنجفیل, زنجبیل
پشتو: زنجبیر
عربی: زنجبیل
لاتین: Zingiber officinale
انگلیسی: Ginger
هالندی:Gember
نام های متداول: زنجبیل شنکلیل، زنجبیل، زنجفیل، جنزبیل، زنزبیل؛

در قرآن کریم نیز به این گیاه اشاره شده:

وَیُسْقَوْنَ فِیهَا كَأْسًا كَانَ مِزَاجُهَا زَنْجَبِیلًا (انسان/۱۷)  
«در آن جا جامی بنوشانند شان که آمیخته با زنجبیل باشد.» 
در این آیه خداوند به اهل بهشت وعده فرموده که به پاداش کارهای نیکویشان در دنیا به آنان شرابی می نوشاند با طعم زنجفیل.

قسمت مورد استفاده این گیاه ساقه متورم شده زیرزمینی آن است که «ریزوم» نام دارد.

مهم ترین ترکیبات کیمیاوی زنجفیل:

زنجفیل شامل مواد بودار سوزاننده مانند زینجیبرن (zingiberen) که به زنجفیل بوی خاص میدهد. به نظر می‌رسد بیشتر ارزش درمانی زنجفیل به واسطه ترکیبات جینجرول‌ (Gingerols) های آن است که طعم تند و سوزاننده آن نیز ناشی از آنهاست.

ترکیبات اصلی زنجفیل شامل: انواع قندها (۵۰ تا ۷۰ فیصد)، چربی ها ( ۳ تا ۱۸ فیصد) اولئورزین (۴ تا۵/۷ فیصد) و ترکیبات سوزاننده )۱ تا ۳ فیصد) است.
یک قاشق غذاخوری زنجفیل تازه(۶ گرام) حاوی ۵ کالری انرژی، یک گرام کاربوهیدرات، ۱،۸۲ فیصد پروتئین
  و مقدار بسیار جزئی چربی،  و فیبر می باشد.

زنجفیل دارای ویتامین های گروپ B از قبیل ویتامین های (B1,B2,B3,B6,B9 (Folic acid و همچنان ویتامین های C و E نیز بوده و همچنان سرشا از مینرال های ریز از قبیل:
فاسفورس، مگنیزیم، منگان، پوتاسیم، کلسیم، سودیم، جست و آهن است

خواص درمانی زنجفیل؛

اين گياه همراه با گياهان ديگر بعنوان تقويت كننده معده و بدن  بادشكن و ضد نفخ بكار  می رود . همچنين داکتران چيني جديدا كشف كرده اند كه شربت زنجفيل بهترين دوا براي معالجه زخم معده مي باشد.
زنجفيل تازه وشربت زنجفيل با چاي زنجفيل در بدن گرما توليد كرده و بدين وسيله مواد سمي و زاید بدن را بصورت عرق از بدن خار مي سازد . اين گياه براي خانم هائيكه عادت ماهانه آنها عقب مي افتند تجويز شده است .

زنجفیل برای لاغری و کاهش وزن

زنجفیل  دارای خواص ترموژنیک؛ 
مواد غذایی ترموژنیک به خوراکه هایی اطلاق می‌شود که دمای بدن را افزایش می‌دهند و در نتیجه سوخت و ساز بدن را تحریک می‌کنند. به همین دلیل نیز به چربی‌سوزی کمک زیادی می‌کنند. زمانی که متابولیسم بدن بالا باشد چربی‌های بیشتری می‌سوزاند، کاری که فقط با رژیم گرفتن امکان‌پذیر نخواهد بود.
علاوه بر این زنجفیل برای هضم غذا مفید است. به خاطر اینکه می‌تواند حرکات مواد غذایی را در معده و روده‌ی کوچک کنترل کند. 
محققان هالندی به این نتیجه رسیده‌اند که زنجفیل متابولیسم بدن و روند سوخت و ساز چربی‌ها را بالا می‌برد. به عقیده‌ی این محققان زنجفیل احساس سیری طولانی مدتی ایجاد می‌کند و جلوی پُرخوری را می‌گیرد. نتایج بررسی‌ها نشان می‌دهد که تأثیر ریشهء زنجبیر  مشابه مرچ سیاه، چای سبز، چای سیاه، کافئین و کپسیسین (یکی از ترکیبات موجود در مرچ‌ها) می‌باشد. برای همین هم اثرات مثبتی در کاهش وزن دارد.

زنجفیل برای کاهش حالت نفخ و باد:

برای از بین بردن نفخ و یا باد به چای خود کمی زنجفیل اضافه کنید و یا یک توته ای  کوچک زنجفیل تازه و پوست‌ شده را بجوید. همچنان می‌توانید برای جلوگیری از نفخ و باد حاصله از خوردن حبوبات یک تا دو ورقه‌ی نازک زنجفبل تازه را به غذای حاوی این مواد اضافه کنید.

زنجفیل برای تسکین درد:

نتایج تحقیقات جدید نشان می‌دهد افرادی که با شروع اولین علائم میگرن یا نیم سری زنجفیل مصرف می‌کنند درد کمتری احساس می‌کنند. به خاطر اینکه ترکیبات موجود در زنجفیل باعث مسدود شدن ترشح هورمون‌های التهاب زا می‌شود.  زنجفیل می‌تواند به بهبود و تسکین آرتریت(التهاب مفاصل) کمک کند.

تاثیر زنجبیل در کاهش کلسترول خون

سطوح بالای LDL (کلسترول بد) با افزایش احتمال ابتلا به بیماری های قلبی در ارتباط است. مواد غذایی مصرفی تاثیر بسیار زیادی بر میزان کلسترول خون دارد. در یک مطالعه ۴۵ روزه بر روی ۸۵ فرد دارای کلسترول بالا، مصرف ۳ گرم پودر زنجبیل در روز موجب کاهش قابل توجه در بیشتر شاخص های کلسترول شد. تا جایی که کاهش سطح کلسترول ناشی از مصرف عصاره زنجفیل در موش های صحرایی به اندازه دوا های کاهش دهنده کلسترول Atorvastatin بود. هم چنین هر دو مطالعه کاهش میزان کلسترول تام و تری گلیسیرید خون را نشان دادند.

بهبود عملکرد مغز و جلوگیری از آلزایمر

استرس اکسیدتی و التهاب مزمن می تواند روند پیری را تسریع بخشد. به اعتقاد دانشمندان این موارد از جمله محرک های اصلی بروز بیماری آلزایمر و زوال شناختی مرتبط با سن است. برخی مطالعات در این زمینه نشان می دهد که انتی اکسیدانت های موجود در زنجفیل می توانند پاسخ های التهابی در مغز را مهار نمایند.

کاهش قند خون:

هر چند این حوزه از مطالعات علمی نسبتا جدید محسوب می شوند، اما می توان گفت که زنجفیل دارای خواص ضد دیابتی قوی است. در مطالعه جدیدی که در سال ۲۰۱۵ بر روی ۴۱ بیمار مبتلا به دیابت نوع ۲ صورت گرفت، مشخص گردید که مصرف ۲ گرم پودر زنجفیل در هر روز قند خون ناشتا را ۱۲% کاهش می دهد. زنجفیل هم چنین شاخص HbA1c (شاخصی برای وضعیت قند خون در بلند مدت) را به طور چشمگیری بهبود می بخشد، به گونه ای که مصرف آن در یک دوره زمانی ۱۲ هفته ای با ۱۰% کاهش در شاخص HbA1c همراه است.
کاهش بیماری های قلبی:

نتایج این مطالعه هم چنین نشان داد مصرف زنجفیل کاهش ۲۸ درصدی نسبت ApoB/ApoA-I و نیز کاهش ۲۳ درصدی شاخص لیپو پروتئین های اکسید شده را به دنبال دارد. این دو از مهمترین عوامل خطر بیماری های قلبی هستند؛ بنابراین زنجفیل موجب کاهش میزان این دو شاخص و در نتیجه کاهش خطر بیماری های قلبی می شود.

زنجفیل برای جلوگیری از امراض سفری؛

زنجفیل برای رفع امراض سفری مانند دلبدی و استفراغ نیز موثر است. یک گرام پودر زنجفیل  را با شیر و یا چای خوب حل نموده  نیم ساعت قبل ار سفر میل کنید. بخاطر طعم آن میتوانید یک قاشق چایخوری عسل نیز علاوه کنید.
افرادی که از آرتروز یا پولی آرتریت روماتوئید رنج می‌برند روزانه پودر زنجفیل میل کنند درد و تورم کمتری در مفاصل خود احساس می‌کنند.
مقداری یک قاشق چای خوری پودر زنجفیل را به شیر یا چای حل نموده روزانه یکبار میل کنید.

زنجفیل برای پیشگیری از خطر ابتلا به سرطان؛

زنجفیل حاوی ترکیباتی است که خواص ضدسرطانی دارند. محققان مشاهده کرده‌اند که زنجفیل با سلول‌های سرطانی تخمدان مقابله می‌کنند. نتایج بررسی‌های دیگر نیز نشان می‌دهد که مصرف زنجفیل تازه باعث کاهش التهاب‌های کولون (روده) می‌شود.
خواص ضد سرطانی زنجفیل به جینجرول نسبت داده می شود؛ ماده ای که به مقدار بسیار زیاد در زنجفیل خام یافت می شود. جینجرول اصلی ترین ترکیب فعال زنجفیل به شمار می رود و دارای اثرات قوی ضد التهابی و آنتی اکسیدانت می باشد.

کاهش دردهای عضلانی

زنجفیل در مقابله با درد های عضلانی ناشی از ورزش موثر است. در یک مطالعه تحقیقاتی، مصرف روزانه ۲ گرم زنجفیل در یک دوره زمانی ۱۱ روز، درد های عضلانی را در افرادی که تمرینات مرتبط با آرنج انجام می دادند به شدت کاهش داد. تاثیر مصرف زنجفیل به صورت سریع و فوری نیست، اما می تواند در مقابله با روند افزایش روز به روز و تدریجی درد های عضلانی موثر باشد. باور دانشمندان بر این است که این اثر زنجفیل از خواص ضد التهابی آن نشات می گیرد.

زنجفیل تازه به عنوان یک مسکن قوی؛

آرتروز یا التهاب مفاصل از جمله شایع ترین بیماری های مفصلی در سطح جهان می باشد. این بیماری سبب انحطاط و تباهی مفاصل بدن شده و در نهایت به مشکلاتی نظیر درد و خشکی مفاصل منجر می شود. در یک مطالعه کنترل شده بر روی ۲۴۷ فرد مبتلا به آرتروز زانو مشخص گردید کسانی که از عصاره زنجفیل استفاده میکردند، درد کمتری داشته و و به دارو های مسکن کمتری نیاز داشتند. نتایج مطالعه دیگری که در این باره صورت گرفته، استفاده مالشی و موضعی ترکیبی از زنجفیل، میخک، دارچینی و روغن کنجد می تواند درد و شخی مفاصل را در مبتلایان به آرتروز کاهش دهد.

به عقیده‌ی محققان زنجفیل خواص ضدالتهابی داشته و یک مسکن طبیعی فوق‌العاده است. این ادویه‌ خوش عطر حاوی ترکیبات ضدالتهابی به نام جینجرول می‌باشد که با هر گونه التهاب مقابله می‌کنند. برای همین افرادی که از آرتریت روماتوئید رنج می‌برند می‌توانند از زنجفیل استفاده کنند. به خاطر اینکه ژینژرول موجود در آن باعث کاهش التهاب مفاصل شده و دردهای ناشی از آن را تسکین می‌دهد. توصیه میشود افرادی که دچار آرتروز و دردهای مفصلی هستند به طور مرتب از ریزوم یا ریشهء زنجفیل استفاده کنند.

درد قاعدگی؛
یکی از موارد استفاده سنتی زنجفیل در تسکین انواع درد ها از جمله درد قاعدگی است. دو قاشق سوپخوری زنجفیل تازه را به مدت ۱۵ دقیقه در آب جوش دم کرده سپس آن را صاف نمایید و به همراه چند قطره عسل و آب لیمو بنوشید.

طرز تهیه روغن زنجفیل؛
۵۰ گرام زنجفیل تازه را توته نموده داخل یک ظرف انداخته یک گیلاس آب و یک گیلاس روغن زیتون و یا کنجد به آن علاوه نموده تا وقتی بجوشانید که آب آ کاملا خشک گردد و تنها روغن آن باقی بماند. بعد از سرد شدن روغن را صاف نموده داخل یک بوتل شیشه یی بریزید. همین روغن بدست آمده روغن زنجفیل است.
بخاطر تاثیرات بهتر آن میتوانید یک قاشق چایخوری میخک و در حدود ۵ گرام دارچینی را یکجا با آن بجوشانید.

موارد منع مصرف

در کودکان زیر دو سال نباید استفاده شود.
افرادی که سنگ گرده دارند، باید قبل از مصرف زنجفیل حتما با داکتر معالج خود مشورت نمایند.
مصرف آن در دوران بارداری و شیردهی باید در حد متعادل باشد.
تداخل هاي احتمالي
اگر دوا هاي تهيه شده از سير يا دوا هاي ضد انعقادي خون مانند وارفارين آسپرین يا دوا وهاي مربوط به درمان ديابت مصرف مي كنيد باید در مصرف دوامدار زنجفیل محتاط باشید، زیرا زنجفیل تاثیرات ادویه فوق را ازدیاد میبخشد.

مضرات زنجفیل:
زجفیل باعث بروز التهاب‌های دهانی می‌شود
در طب سنتی این اعتقاد وجود دارد که زنجفیل طبعیت گرم دارد و باعث گرم شدن بدن می‌شود؛ یعنی اینکه باعث می‌شود بدن گرمای بیشتری تولید کند. امکان دارد این مسئله نیز باعث بروز التهاب در دهان و مخاط شده و ایجاد سوزش یا خارش کند.